(Grond)Wateroverlast

Perioden met plassen water op of net onder het maaiveld van tuinen in Assen zijn niet ongewoon. Daarvoor zijn meerdere mogelijke oorzaken aan te wijzen na perioden met heftige buien of met langdurige regenval. De meest voorkomende oorzaak is dat de bovenlaag van de tuin verdicht is. Dit betekent dat het regenwater langzaam wegzakt in de bodem. Een tweede mogelijk oorzaak is een (snelle) stijging van de grondwaterspiegel tot aan het maaiveld als gevolg van een ondiep aanwezige leemlaag. Die leemlaag is onder een groot deel van Assen aanwezig, maar is op enkele plekken ondiep. De leemlaag heeft een stevige structuur waar water moeilijk doorheen kan zakken. Een derde oorzaak kan zijn dat de tuin van één of meerdere buren hoger ligt en/of helemaal versteend is. Hierdoor kan het regenwater van de buren naar uw tuin stromen. Ook kan er water vanuit een naastliggende brandgang “overlopen” en uw tuin inlopen.

Wat doet de gemeente?

Samen met het waterschap proberen we voor een goede waterbalans te zorgen. We leggen bijvoorbeeld sloten en drainage aan in het openbaar gebied. Dit doen we zodat er een teveel aan (grond)water afgevoerd kan worden. Het waterschap doet het peilbeheer van het oppervlaktewater. Helaas is het in extreem natte periodes, ook door de aanwezige leemlaag, niet te voorkomen dat de grondwaterstand dan tijdelijk hoog wordt. Wanneer er vanaf het openbaar gebied regenwater afstroomt (via het maaiveld) naar uw stuk grond, kunt u daar de gemeente op aanspreken.

Wat kunt u doen?

U bent als perceeleigenaar zelf verantwoordelijk voor de (grond)waterhuishouding op uw eigen terrein. Als u een huis huurt, bijvoorbeeld van een woningbouwvereniging, dan hoort u uw eventuele wateroverlastklacht bij hen aan te geven. Hieronder vindt u een overzicht van verschillende maatregelen die u kunt treffen wanneer u wateroverlast ervaart op uw eigen terrein.

Heeft u alleen een deel van het jaar wateroverlast in de tuin? (bijvoorbeeld alleen in de winter of alleen na heftige buien in de zomer)

Dan kunt u zich allereerst afvragen of de overlast zo erg is dat er echt maatregelen getroffen moeten worden. Na lange periodes van droogte verdampt het water op het maaiveld snel en/of zakt alsnog de grond in en/of het grondwaterpeil zakt. Deels niet betreedbare tuinen in de winterperiode zijn niet ongewoon in grote delen van het land met een klei- of leembodem. Mocht u het toch als niet te overkomen overlast zien dan verwijzen we naar de mogelijke oplossingen hieronder.

Heeft u een groot deel van het jaar wateroverlast in de tuin?

Dan is de oplossing afhankelijk van de oorzaak:

• Als de oorzaak verdichting van de bovengrond is dan moet u zelf de bovengrond waterdoorlatend (laten) maken. Dat kan b.v. door uw gazon regelmatige te “prikken”. Daardoor komt er meer lucht in de bodem en neemt het bodemleven (Wormen) deze taak naar verloop van tijd weer van u over. Ook het laten liggen van organisch materiaal (mulchen) helpt de bodemstructuur verbeteren.
• Als de oorzaak een ondiepe leemlaag is, met als gevolg een (snel) stijgende grondwaterstand, dan moet u zelf de grondwaterstand ter plaatse van uw tuin verlagen. Dit kunt u doen door bijvoorbeeld de aanleg van een drainage onder de tuin. In overleg met de gemeente kan uw drainage aangesloten worden op het gemeentelijk riool of op een sloot.
• Als de oorzaak is dat de tuin van één of meerdere buren hoger ligt en/of helemaal versteend is, dan kunt u conform artikel 5:38 en 5:39 uit het Burgerlijk Wetboek uw buren daar zelf op aanspreken.
• Als de oorzaak wateroverlast vanuit een brandgang, steeg of achterpad naast uw tuin is dan verwijzen we u naar het kopje "Wateroverlast in de brandgang" op deze website.
• Als de oorzaak is dat u zelf (een groot deel van) uw tuin betegeld heeft, waardoor het water niet goed de grond in kan zakken (infiltreren) helpt het vergroenen (tegelwippen) van uw tuin. Het Duurzaamheidscentrum Assen legt uit hoe u dit kunt doen.​

In Assen bevinden zich in de meeste wijken brandgangen tussen de woonblokken. Een brandgang is een pad of steeg dat tussen en naast huizenblokken ligt. De brandgang wordt gebruikt om via de zijkant en achterkant de tuinen en/of schuurtjes te bereiken. Vaak wordt dit ook een achterpad genoemd.

Deze brandgangen zijn in eigendom van aangrenzende particulieren,  van de woningbouwvereniging of van de gemeente. In de meeste brandgangen zijn straatkolken aanwezig, die het overtollige regenwater  horen af te voeren via een ondergronds regenwaterriool naar het dichtstbijzijnde gemeentelijke riool of een sloot. ​

Brandgangen liggen vaak dieper dan de aangrenzende achtertuinen. Dat betekent dat bij hevige buien regenwater richting de brandgang loopt.  Dit gebeurt vooral als de tuinen veel verstening hebben en daken van bijvoorbeeld schuurtjes rechtstreeks regenwater lozen op de brandgang. Als vervolgens de aanwezige kolken het regenwater niet kunnen verwerken of er geen kolken aanwezig zijn, dan kan er water blijven staan in de brandgang. Dit kan voor wateroverlast zorgen in de naastgelegen tuinen.​

Voor een openbare brandgang is de gemeente verantwoordelijk voor het functioneren van de afwatering. Voor een brandgang van de woningbouwvereniging is deze instantie verantwoordelijk voor een goede afwatering.​

Particuliere brandgangen​

Voor de afwatering van een brandgang, die in particulier bezit is (meestal de aangrenzende bewoners), zijn de desbetreffende eigenaren gezamenlijk verantwoordelijk. Dat betekent dat de eigenaren samen voor een oplossing moeten zorgen wanneer er problemen met de brandgang zijn en voor onderhoud moeten zorgen. De gemeente heeft alleen de zorgplicht voor de eindafvoer van een eventueel aanwezige particuliere riolering naar het openbaar gebied.​

Onderhoud​

Onderhoud betreft het onderhoud van afwateringskolken en afvoerleidingen in het pad, en ook het onderhoud van de bestrating (tegels of stenen). Onderhoud is nodig om de paden begaanbaar te houden voor goed en veilig gebruik. Ook moeten de materialen vervangen worden als deze versleten zijn. ​

Perioden met water in kruipruimtes in Assen zijn niet ongewoon. Dit wordt veelal veroorzaakt door een leemlaag die onder een groot deel van Assen aanwezig is. Deze leemlaag heeft een stevige structuur waar water moeilijk doorheen kan zakken. In perioden met heftige buien of met langdurige regenval stijgt de grondwaterspiegel boven deze leemlaag aanzienlijk en soms in korte tijd. Hierdoor kan grondwateroverlast ontstaan. Dit kunt u bijvoorbeeld merken doordat er water in uw kruipruimte of kelder staat.

Wat doet de gemeente?

Samen met het waterschap proberen we voor een goede ‘grondwaterbalans’ te zorgen. We leggen bijvoorbeeld sloten en drainage aan in het openbaar gebied, zodat overtollig (grond)water afgevoerd kan worden. Het waterschap doet het peilbeheer van het oppervlaktewater. Helaas is het in extreem natte periodes, ook gezien de bodemopbouw, niet te voorkomen dat de grondwaterstand stijgt. Daarnaast hebben we als gemeente een Grondwaterzorgplicht. Dat houdt in dat we het overtollige grondwater van particuliere percelen moeten innemen en afvoeren via het rioolstelsel en/of openbaar slotenstelsel.

Wat kunt u doen?

U bent als perceeleigenaar zelf verantwoordelijk voor de grondwaterhuishouding op uw eigen terrein. Als u bijvoorbeeld water in uw kelder heeft en de oorzaak daarvan is de grondwaterstand, dan moet u zelf de kelder waterdicht (laten) maken.

Heeft u slechts een deel van het jaar (bijvoorbeeld in de winter) water in de kruipruimte?

Dan kan dat erop wijzen dat er sprake is van een stijgende grondwaterspiegel boven de slecht doordringbare leemlaag. Dit hoeft niet altijd een probleem te zijn. Als u er wel last van heeft, bijvoorbeeld omdat er vocht opkruipt in uw muren of omdat u een houten vloer heeft, dan moet u zelf de grondwaterstand ter plaatse van u perceel verlagen. Dit kunt u doen door bijvoorbeeld de aanleg van een (ring)drainage rond de woning. Dit kan ook in combinatie met een ontluchtingssysteem van de kruipruimte. In overleg met ons kan uw drainage aangesloten worden op het gemeentelijk riool of op een sloot. Een andere optie is om met een dompelpomp het water naar het gemeentelijk riool te pompen. Dit heeft als nadeel dat u grondwater vanuit de omgeving naar uw perceel trekt.

Heeft u een groot deel van het jaar water in de kruipruimte?

Dan zijn er mogelijk andere oorzaken, bijvoorbeeld:

• Een lekke drinkwaterleiding. Zit het lek nadat het water binnenkomt bij uw meter, dan merkt u dat aan een hoger drinkwaterverbruik. Het lek kan ook in een leiding voor uw drinkwatermeter zitten.
• Een lekkend particulier vuilwaterriool. Als dit het geval is zult u ook last hebben van stankoverlast.
• Een lekkende of niet aangesloten regenwaterafvoer van uw dak of een van de aangrenzende daken.

Vragen

Heeft u vragen over (grond)water in de kruipruimte of kelder? Neem dan contact op met onze (grond)wateradviseur via info@assen.nl.

Als er in korte tijd veel regen valt, hoe houden we dan droge voeten? Alleen het riool kan dit vele regenwater niet aan. Daarom is het belangrijk om onze straten, gebouwen, tuinen en balkons zo in te richten dat het regenwater ergens terecht kan. Bijvoorbeeld op een dak, in een verlaagd stukje groen, in de bodem of in het open water. In de openbare ruimte nemen we maatregelen om wateroverlast op straat te verminderen. Lees hier meer over op de externe website "Het klimaat verandert".

In de Assense woonwijken zijn al jaren één of twee peilbuizen aanwezig die met behulp van een sensor de grondwaterstanden meten. U kunt als inwoner deze gegevens inzien. Opgemerkt wordt dat door de ondiepe slecht doorlatende leembodem onder een groot deel van Assen en de toenemende droge zomers en natte winters (klimaatverandering) de grondwaterstanden sterk kunnen schommelen in de loop van het jaar. Daarom is het slechts een indicatie voor de grondwaterstanden in de buurt van de betreffende peilbuis.

Via de volgende website komt u terecht op de webpagina waar de grondwaterstanden zijn in te zien: https://grondwatermeetnet.com/?siteid=2